سودان در نقطه بی‌بازگشت؛ تصرف هجلیج توسط نیروهای واکنش سریع و خطر تجزیه قریب‌الوقوع

به گزارش کلینی نیوز،  نیروهای واکنش سریع سودان (RSF) صبح یکشنبه ۸ دسامبر ۲۰۲۵ با اعلام تصرف کامل میدان نفتی هجلیج، ضربه‌ای راهبردی به ارتش سودان وارد کردند.

ارتش برای جلوگیری از تخریب تأسیسات، عقب‌نشینی تاکتیکی انجام داد و کارکنان و پرسنل نظامی را به سودان جنوبی منتقل کرد. این میدان، که تا پیش از این آخرین منبع درآمد نفتی قابل توجه دولت مرکزی بود، اکنون در دست RSF است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، این تحول تنها یک هفته پس از سقوط کامل شهر بابنوسه (غرب کردفان) رخ داد و عملاً کل منطقه غربی و بخش‌های وسیعی از جنوب سودان را تحت کنترل نیروهای حمدان داگالو قرار داد.

ارتش همچنان پورت‌سودان، کسلا، گدارف و بخش‌هایی از شمال را در اختیار دارد، اما مسیرهای ارتباطی زمینی به شدت تهدید شده‌اند.

نقشه واقعی کشور در دسامبر ۲۰۲۵

• غرب و دارفور + غرب کردفان + هجلیج → کاملاً تحت کنترل RSF
• مرکز (جزیره، بخش‌هایی از کردفان) → میدان نبرد فعال
• شرق و شمال → تحت کنترل ارتش و دولت رسمی

تحلیلگران سازمان ملل و مراکز مطالعات استراتژیک واشنگتن می‌گویند این وضعیت دقیقاً همان چیزی است که از اوایل ۲۰۲۵ هشدار آن داده می‌شد: تجزیه دوفاکتو سودان به دو کشور جداگانه بدون اعلام رسمی.

فاجعه انسانی بی‌سابقه تنها در هفته اول دسامبر:

• حمله پهپادی RSF به مهدکودک کالوگی (۴ دسامبر): حداقل ۱۱۶ کشته شامل ۴۳ کودک
• قحطی رسمی تأییدشده در الفاشر، کادوگلی و مناطق محاصره‌شده
• بیش از ۱۲ میلیون آواره داخلی، ۲٫۵ میلیون فراری به کشورهای همسایه
• ۳۰ میلیون نفر (بیش از ۶۰٪ جمعیت) در وضعیت ناامنی غذایی حاد

سازمان ملل رسماً اعلام کرد سودان اکنون «بزرگ‌ترین بحران انسانی جهان» را تجربه می‌کند – بدتر از یمن، بدتر از اوکراین، بدتر از غزه.

نقش تعیین‌کننده امارات

دولت سودان و منابع مستقل سازمان ملل بار دیگر امارات متحده عربی را متهم کردند که با ارسال مداوم سلاح از طریق چاد و خرید غیرقانونی طلای دارفور، ماشین جنگی RSF را تأمین مالی می‌کند.

ابوظبی این اتهامات را رد می‌کند، اما اسناد دادگاه لاهه و گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد حداقل ۷۰٪ درآمد طلای RSF از طریق شرکت‌های پوششی اماراتی سفیدشویی می‌شود.

در مقابل، مصر و عربستان همچنان حامی اصلی ارتش هستند، اما حمایت آن‌ها دیگر نمی‌تواند جلوی فروپاشی جبهه شرقی را بگیرد.

سناریوهای پیش‌رو (به‌روزرسانی دسامبر ۲۰۲۵)

۱. بدترین سناریو (محتمل‌ترین طبق ارزیابی‌های فعلی): ادامه حمایت امارات → RSF تا مارس ۲۰۲۶ به سمت گدارف و کسلا پیشروی می‌کند → تجزیه رسمی یا اعلام خودمختاری «جمهوری دارفور-کردفان» → سودان به کشوری محصور در خشکی و بدون منابع در شرق تبدیل می‌شود.

۲. سناریوی محتمل دوم: فشار شدید آمریکا و اروپا بر امارات (پس از تغییر دولت در واشنگتن) → توقف ارسال سلاح → مذاکرات جدی در جده یا آدیس‌آبابا → آتش‌بس شکننده و حکومت فدرال ضعیف.

۳. سناریوی سیاه: سقوط کامل پورت‌سودان → فروپاشی دولت مرکزی → ظهور ۴-۵ منطقه خودمختار مسلح → سومالی‌شدن کامل سودان.

یک مقام ارشد سازمان ملل که نخواست نامش فاش شود، به «الشرق» گفت: «ما دیگر درباره جلوگیری از فاجعه صحبت نمی‌کنیم؛ درباره مدیریت یک فاجعه تمام‌عیار صحبت می‌کنیم. سودان در دسامبر ۲۰۲۵ عملاً به نقطه بی‌بازگشت رسیده است.»